Het zal de inwoners van de gemeente Bergen (Noord-Limburg) niet zijn ontgaan. In het weekend van 25 en 26 april 2020 werden er door de 13-jarige Bram Janssen twee handgranaten afkomstig uit de Tweede Wereldoorlog gevonden in de speeltuin in Well. Datzelfde weekend werd de speeltuin afgesloten door de politie en werd AVG Explosieven Nederland ingeschakeld om het gebied grondig te onderzoeken en vrij te geven. Deze gebeurtenis is niet onopgemerkt gebleven in de landelijke media. Kanalen zoals het NOS jeugdjournaal, het Algemeen Dagblad en de Limburger hebben verschillende items aan de bijzondere vondst besteed. De grote vraag is echter of de speeltuin nu wel helemaal veilig is? En wat wordt er met de gevonden explosieven gedaan?
Op zaterdag 25 april ging Bram samen met zijn neefje met een metaaldetector de bodem van speeltuin ‘De Bosrand’ in Well afzoeken. Voorheen trof hij alleen maar wat lege drankblikjes aan, maar toen zijn metaaldetector deze keer op een ander metalen voorwerp reageerde, had hij vrij snel door dat het om een handgranaat ging. Zonder aarzeling belde hij de politie.
Twee handgranaten in één weekend
De Koninklijke Marechaussee kwam ter plaatse om ervoor te zorgen dat niemand meer de speeltuin in kon. Niet veel later arriveerde de Explosieven Opruimingsdienst Defensie (EODD). De EODD heeft de handgranaat meegenomen en op een locatie in Overloon vernietigd. Bram vond een dag later wederom een handgranaat. Zijn tweede vondst zorgde ervoor dat de speeltuin in zijn geheel werd afgesloten en AVG Explosieven Opsporing Nederland werd ingeschakeld om het gebied grondig te onderzoeken.
AVG vindt nog negen handgranaten
Eén van de senior OCE-deskundigen van AVG Explosieven Opsporing Nederland, Marco van Zwam, heeft het onderzoek in de speeltuin opgezet en in goede banen geleid. “Uiteindelijk hebben we nog negen handgranaten gevonden. Twee daarvan lagen binnen de speeltuin en de rest hebben we buiten het speelterrein gevonden,” vertelt hij. Hij legt uit dat het om Engelse scherfgranaten gaat, om precies te zijn de Engelse Mills 36 uit de Tweede Wereldoorlog. Volgens Marco lagen de handgranaten maar zo’n 5 tot 6 cm onder de grond. “Een kind had er met een schepje zo bij kunnen komen.”
Well ten tijde van de Tweede Wereldoorlog
Dat er zoveel handgranaten in het dorpje Well zijn gevonden, is voor onze historici geen verrassing. Well lag in de laatste twee jaren van de Tweede Wereldoorlog namelijk aan het Maasfront. Langs de Maas en bij dit dorp waren uitgebreide loopgravenstelsel gegraven en wapenopstellingen aangelegd. Er werden over en weer artilleriebeschietingen uitgevoerd. In januari 1945 was Well de uitvalsbasis voor de Duitse operatie ‘Sneeuwman’ die aan de overkant van de Maas bij Wanssum werd uitgevoerd. Bij Wanssum was toen een klein Duits bruggenhoofd aanwezig. Duitse militairen met weinig gevechtservaring werden met boten vanuit Well over de Maas gezet en vervolgens in de strijd geworpen, wat tot grote verliezen leidde. Begin maart 1945 werd Well door Britse marine-commando’s vanuit het noorden bevrijd. Mogelijk zijn de handgranaten toen achtergelaten of gedumpt.
Bram brengt handgranaten tot ontploffing
Maar wat is er nou precies met die negen gevonden handgranaten gebeurd? AVG Explosieven Opsporing Nederland heeft de handgranaten overgedragen aan de EODD. De EODD heeft een locatie toegewezen gekregen van de gemeente waar zij de handgranaten veilig konden vernietigen. Aangezien dit hele verhaal gestart is door de vondsten van de 13-jarige Bram, was hij de aangewezen persoon om het hoofdstuk af te sluiten. Nadat er een kuil was gegraven door de EODD waar de handgranaten samen met de springstof in werden geplaatst, mocht Bram op de rode ontstekingsknop drukken om de handgranaten van een veilige afstand te laten ontploffen.
Speeltuin weer veilig verklaard
Op de belangrijke vraag of de speeltuin weer veilig is voor kinderen en ouders antwoordt Marco met een volmondige ja. “De hele speeltuin is grondig doorzocht op verschillende hoogtes.” Mocht je in de toekomst ooit zelf te maken krijgen met een explosief uit de Tweede Wereldoorlog, bel dan altijd de politie en laat het object liggen. Een explosief kan door de minste bewegingen/stoten namelijk al af gaan, waardoor ze levensgevaarlijk zijn.